بسم الله الرحمن الرحیم

1. روایات نوروز در وسائل الشیعه (مهمترین روایاتی که برخی مانند صاحب مفاتیح الجنان رحمه الله به آنها استناد کرده اند.)

روایت 10338 که درباره اعمال عید نوروز است: عَنِ الْمُعَلَّى بْنِ خُنَیْسٍ عَنْ مَوْلَانَا الصَّادِقِ علیه السلام فِی یَوْمِ النَّیْرُوزِ قَالَ إِذَا کَانَ یَوْمُ النَّیْرُوزِ فَاغْتَسِلْ وَ الْبَسْ أَنْظَفَ ثِیَابِکَ وَ ...

روایت 10339 که در اهمیت این روز است: عَنِ الصَّادِقِ علیه السلام أَنَّ یَوْمَ النَّیْرُوزِ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَخَذَ فِیهِ النَّبِیُّ ص لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام الْعَهْدَ بِغَدِیرِ خُمٍّ فَأَقَرُّوا لَهُ بِالْوَلَایَةِ ...

روایت 10340 که این نیز در ارزش و منزلت نوروز است: عَنِ الْمُعَلَّى أَیْضاً قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِی صَبِیحَةِ یَوْمِ النَّیْرُوزِ فَقَالَ یَا مُعَلَّى أَ تَعْرِفُ هَذَا الْیَوْمَ ...

اول اینکه: هر سه روایت، مرفوعند و ضعیف.

دوم اینکه: صاب کتاب معلی بن خنیس پس از پژوهشی دقیق، در مورد روایت اول می نویسد: «وقد قطعنا بعدم صدورها ؛ لإرسال الطوسی لها فی المصباح ، وعدم وجودها فی النسخ المخطوطة والمطبوعة عدا الطبعة الحجریة فی طهران» و در مورد روایت سوم که آن را با سند از بحارالانوار نقل می کند می نویسد:« ضعیفة السند بکل رواتها ، موضوعة ، ظهرت فی العصر المغولی الذی ساد فیه إحیاء آداب الفرس وأیامهم وأعیادهم ، وأن بعضها تنسجم مع أقوال منجمی الفرس ، وأصحاب الفال منهم.» المعلى بن خنیس ، ص 216

2. الکافی، ج5، ص141، باب الهدیة

روایت 2 که درباره قبول هدیه از غیر مسلمان است: عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ وَ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ الْکَرْخِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنِ الرَّجُلِ تَکُونُ لَهُ الضَّیْعَةُ الْکَبِیرَةُ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْمِهْرَجَانِ أَوِ النَّیْرُوزِ أَهْدَوْا إِلَیْهِ الشَّیْ‏ءَ لَیْسَ هُوَ عَلَیْهِمْ یَتَقَرَّبُونَ بِذَلِکَ إِلَیْهِ فَقَالَ أَ لَیْسَ هُمْ مُصَلِّینَ قُلْتُ بَلَى قَالَ فَلْیَقْبَلْ هَدِیَّتَهُمْ وَ لْیُکَافِهِمْ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ لَوْ أُهْدِیَ إِلَیَّ کُرَاعٌ لَقَبِلْتُ وَ کَانَ ذَلِکَ مِنَ الدِّینِ وَ لَوْ أَنَّ کَافِراً أَوْ مُنَافِقاً أَهْدَى إِلَیَ‏ وَسْقاً مَا قَبِلْتُ وَ کَانَ ذَلِکَ مِنَ الدِّینِ أَبَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِی زَبْدَ الْمُشْرِکِینَ وَ الْمُنَافِقِینَ وَ طَعَامَهُم.

این روایت گرچه صحیحه است؛ اما هیچ دلالتی بر ارزش و اهمیت نوروز ندارد.

3. من لا یحضره الفقیه، ج3، باب الهدیة، ص300

روایت 4073- [قال الصادق علیه السلام:] وَ أُتِیَ عَلِیٌّ ع بِهَدِیَّةِ النَّیْرُوزِ فَقَالَ علیه السلام مَا هَذَا قَالُوا یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ الْیَوْمُ النَّیْرُوزُ فَقَالَ ع اصْنَعُوا لَنَا کُلَّ یَوْمٍ نَیْرُوزاً

این روایت گذشته از ضعف سندی، ناظر به ترغیب، اهمیت و ارزش دادن به آن کار (زیارت امام معصوم و تقدیم هدیه ای به ایشان) است و دلالتی بر ارزش نوروز ندارد.

روایت 4074-  وَ رُوِیَ أَنَّهُ قَالَ علیه السلام نَیْرُوزُنَا کُلُّ یَوْم  

شاید بتوان از این روایت دلالتی بر ارزش نوروز به دست آورد؛ اما نمی توان از ضعف سندی آن چشم پوشید.

روایت 4078-  وَ رَوَى الْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ الْکَرْخِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنِ الرَّجُلِ یَکُونُ لَهُ الضَّیْعَةُ الْکَبِیرَةُ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْمِهْرَجَانِ وَ النَّیْرُوزِ أَهْدَوْا إِلَیْهِ الشَّیْ‏ءَ لَیْسَ هُوَ عَلَیْهِمْ یَتَقَرَّبُونَ بِذَلِکَ الشَّیْ‏ءِ إِلَیْهِ فَقَالَ أَ لَیْسَ هُمْ مُصَلِّینَ قُلْتُ بَلَى قَالَ فَلْیَقْبَلْ هَدِیَّتَهُمْ وَ لْیُکَافِهِم.  

این روایت نیز گرچه صحیحه است؛ اما هیچ دلالتی بر ارزش و اهمیت نوروز ندارد.

حاصل سخن: